Filler Farelerden Korkar Mı?
İddia: Filler Farelerden Korkar mı?
Filler, devasa hayvanlar olmalarına rağmen küçücük farelerden bile korkarlar.
Gerçek mi? Karışık
Gerçeklik Analizi:
Gerçek Taraflar: Filler, karşılarına aniden çıkan farelerden ürkmekte ve bariz bir şekilde korku davranışı sergilemektedirler.
Sahte Taraflar: Fillerin korktukları şeyin farelerin kendisi olduğuna dair dikkate değer herhangi bir bulgu bulunmamaktadır. Aslen, fillerin aniden hareket eden diğer canlılardan genel olarak ürktükleri görülmektedir. Fillerin korkusunun nedeninin, farelerin hortumlarının içine kaçabilecek olması olduğu iddiası tamamen asılsızdır.
İddianın Kökeni
Bu iddia, temel olarak çocukları eğlendirmek amacıyla tezatlıklar yaratan çizgi film yapımcılarından doğmuştur. "Dumbo" isimli çizgi filmde de sıklıkla işlendiği gibi, fillerin fare gibi ufacık hayvanlardan korktukları iddiası ortaya atılarak, çocuklar eğlendirilmek istenmiştir.
Bilimsel Araştırmalar ve Gözlemler
Bu iddiaya yönelik en net çalışmalardan birisi, Discovery Channel'ın meşhur mit avcıları (MythBusters) ekibi tarafından yapılmıştır. Ekip, filler bir noktadan geçerken, bir fare yerine bir taşı aniden hareket ettirdiklerinde, filler bu harekete herhangi bir tepki vermemiştir. Taş yerine, bir oyuk içine saklanan fareyi bıraktıklarında ise, fare aniden karşılarına çıkarıldığında filler bir anlığına ürkmüş ve yönlerini değiştirmişlerdir. Ancak yapılan denemelerde, fillerin iddia edildiği gibi farelerden korkarak kaçışmadığını, sadece karşılarına aniden çıkan bir diğer hayvandan ürktükleri sonucuna varmışlardır. Hareket eden cismin fare olduğunu fark eden filler, pek de umursamadan yollarına devam etmişlerdir; kaçışmamışlardır. Ekip, fillerin kaçmamasına rağmen farelerden ürkmesinden ötürü bu mite "olası" demektedirler.
Diğer Deneyler
ABC News'dan John Stoller da bu iddiayı sınava tabi tutmuştur. Bir sirk sahibi olan Troy Metzler ile anlaşan Stoller, Metzler'in yetiştirdiği, fare görmeye kesinlikle alışık olmayan 10'a yakın file fareler göstermişlerdir. Fareler normal bir şekilde, yere bırakılarak gösterildiğinde filler hiçbiri korku tepkisi göstermemiştir. Ancak Mythbusters'ın yaptığı gibi, fareler bir kutu/oyuk içerisine gizlendiğinde ve fil kutunun önünden geçerken birden açıldığında, filler korku tepkisi göstermişlerdir. Ancak filler, korktukları cismin fare olduğunu anladıkları anda yatışmışlar ve umursamadan yanlarından geçmişlerdir.
Filler de, birçok diğer hayvan türü gibi ani etkilere ani tepkiler verecek reflekslere sahiptirler. Fil, ne kadar cüsseli olursa olsun, normal bir şekilde ani etkilere refleksif tepkiler vermektedir. Ancak 24 yıldır filleri eğiten Metzler'in belirttiği gibi, fillerin doğal yaşamda - maalesef ki insan haricinde - hiçbir avcıları olmadığı için, ormanların korkusuz krallarıdırlar. "Ormanlar kralı" olarak bilinen aslanlar bile fillere saldırmaya kolay kolay cesaret edemezler.
Filler farelerden korkuyor gibi görünse de, bu korku farelerin kendisinden değil, aniden karşılarına çıkmalarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, fillerin farelerden korktukları iddiası tam olarak doğru değildir; daha çok ani hareketlerden ürktükleri gerçeği doğrudur.