Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Başkanı Arkeolog Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Urartuları anlattı.
Çavuşoğlu, M.Ö. 612 yılına kadar Van Bölgesinde güneyde yukarı Mezopotamya'ya kadar uzanan topraklarda hüküm süren ve Anadolu’da işlevselliğini kaybetmeden süregelen yapılara imza atan tek imparatorluk olan Urartuları, WanHaber’e anlattı.
Urartu döneminde altyapıya büyük bir önem verildiğini aktaran Rafet Çavuşoğlu, “Urartular döneminde altyapıya müthiş derecede önem verilmiş. Çünkü insanların kışı geçirmesi için buna ihtiyacı var, daha doğrusu altyapı ile beraber suya ihtiyaçları var. Urartular tarıma büyük önem vermişlerdir, Van’ın soğuk iklimine rağmen 3 aylık bahar döneminde topraklarını olabildiğince verimli kullanıp sulamayı iyi yapmaları gerekiyordu. Sonraki zamanlarda Urartular su kaynaklarını yer altına da alıyor. Maalesef günümüzde Van Ovasına yerleşim gerçekleştiği için o yeraltı su kaynakları da yok oldu. Urartuların günümüze kadar süregelen pek çok eseri var; tarihi ve hatta kültürel.” diye konuştu.
“URARTULAR TARIMA ÇOK CİDDİ DERECEDE ÖNEM VERMİŞ”
Tarım alanında çeşitli yenilikler yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Çavuşoğlu, “Bakıldığı zaman kurak ve sıcak mevsimin ardından çok sert geçen bir kış mevsimi de oluyor, bundan dolayı da Urartular tarıma çok ciddi derecede önem veriyorlar. Yaz aylarının başından itibaren kış aylarına hazırlık yapıyorlar. Bunda da Urartu krallarının yaptırmış oldukları sulama tesisleri ile beraber tarımı ön plana getirmeleri büyük rol oynuyor. Aynı zamanda Urartular döneminde yapılan tarım örneği de çok önemli, kış aylarında suyun donmasını engelleyecek mühendislik çalışmalarının yanı sıra aynı zamanda kış aylarında yolların karla örtülmemesi ve ulaşımın aksamaması için su kanallarının alt bölümünde yapılıyordu. Güneye bakan taraf olduğu için yollar kar tutmuyor ve insanlar rahatça rotalarını takip edebiliyorlardı.” diyerek yol çalışmalarına da değindi.
“URARTULU MİMAR VE MÜHENDİSLER HER ANLAMDA ÇOK İYİ BİR HESAPLAMA YAPMIŞLAR”
Çavuşoğlu, Urartulu mimar ve mühendisler tarafından uygulanan tekniklerin üst düzey çalışmalar olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı;
“Minua yani Şamran Kanalı’nın özellikle de güney tarafı hep kuru ve kar tutmuyor, suyun vermiş olduğu etkiyle birlikte yollar yaz-kış ulaşıma açık hale getirilmiş. Urartulu mimar ve mühendisler her anlamda çok iyi bir hesaplama yapmışlar. Biz bu örnekleri Urartu dönemine ait kalelerde de görüyoruz. Örneğin Van Kalesi boşuna seçilmiş bir kale değil veya Toprak Kale… Yine aynı şekilde Kalecik Kalesi boşuna seçilmedi. Bakıldığında kaleler için tepe noktalar ile ovaya hakim noktalar seçiliyor. Böylece hem gelen gidenler kontrol edilebiliyor hem de ova en verimli halde tarım için kullanılabiliyor.”