Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Ömer Faruk Yelkenci'nin imzasıyla "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında planlama, öğrenme ortamları, öğrenme ve öğretme süreçleri, ölçme ve değerlendirmeye ilişkin hususlar" konulu resmi yazı, 81 ile gönderildi.
Yazıda, öğrencilerin zihinsel, sosyal, duygusal, fiziksel ve ahlaki bakımdan çok yönlü gelişimini desteklemek amacıyla hayat verilen Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin uygulanmasına ilişkin temel ilkelerin "2024-2025 eğitim ve öğretim yılı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ne ilişkin iş ve işlemler" genelgesiyle duyurulduğu hatırlatıldı.
Genelgede, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlarda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ve öğretim programlarında yer alan şekliyle "planlama çalışmaları, öğrenme ortamlarının oluşturulması, öğrenme-öğretme sürecinin yürütülmesi, ölçme ve değerlendirme uygulamaları" gibi temel ilkelerin hayata geçirilmesi, alanda birlik ve beraberliğin sağlanması, eğitim öğretim süreçlerinin etkin ve verimli yürütülmesi için dikkat edilmesi gereken hususlara yer verildi.
Öğretmenlerin, kitapları etkili şekilde kullanmaları sağlanacak
Buna göre, tüm çalışmalar, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni'nde yer alan öğrenci profili özellikleri merkeze alınarak planlanacak ve uygulanacak.
Ders kitaplarının öğretmen kılavuzlarını ve örtük yönergeleri içerecek şekilde yapılandırıldığı hususunda öğretmenler bilgilendirilecek ve kitapların etkili bir şekilde kullanmaları sağlanacak.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ni her yönüyle anlatan ve modele ilişkin gelişmelerin, örneklerin duyurulduğu "https://tymm.meb.gov.tr" adresi yönetici ve öğretmenler tarafından düzenli olarak takip edilecek.
Yıllık ve aylık planlar oluşturulacak
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ve öğretim programlarına uygun yıllık ve aylık planlar (okul öncesi için) zümre öğretmenleri ile işbirliği içinde hazırlanacak.
Planlar, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin temel yaklaşımı ve öğrenci profili doğrultusunda şekillendirilecek. Ayrıca yıllık ve aylık planlarla uyumlu olacak şekilde ders planları/günlük eğitim akışı planları (okul öncesi için) oluşturulacak ve öğrencilerin zihinsel, sosyal, duygusal, fiziksel ve ahlaki yönlerden gelişimini destekleyecek bütüncül yaklaşımlar kullanılarak hazırlanacak. Bu süreçte ders planlarında ünite/tema/öğrenme alanına ait öğrenme çıktıları ve süreç bileşenlerine, içerik çerçevesine, programlar arası bileşenlere, ölçme ve değerlendirme kapsamında öğrenme kanıtlarına, öğrenme-öğretme yaşantılarına ve farklılaştırma çalışmalarına yer verilecek.
Planların öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine, bireysel farklılıklarına ve ihtiyaçlarına göre hazırlanmasının yanı sıra çevresel imkanlar, maliyet ve zaman dikkate alınarak sürdürülebilir ve uygulanabilir bir şekilde hazırlanacak. Aynı zamanda içerik çerçevesiyle ilgili olabilecek program dışı etkinlikler de planlamalarda yer alacak.
Ayrıca zümreler arası işbirliği ile disiplinler arası ilişkiler güçlendirilerek çok yönlü öğrenme sağlanacak.
Öğrenci katılımı ve motivasyon öncelikli olacak
Öğrenme ortamları, öğrenci profili özellikleri, dersin öğrenme çıktıları ve süreç bileşenlerine etkin şekilde ulaşılmasını sağlayacak biçimde düzenlenecek. Öğrenme ortamları, öğrencilerin bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları dikkate alınarak düzenlenecek ve çevre bilincini geliştirecek etkinliklerle ve öğrencilerin bireysel öğrenme ihtiyaçlarına uygun, öğrenmeyi destekleyen öğretim materyalleriyle zenginleştirilecek.
Öğrenme ortamları, okulun imkanları dahilinde öğretim programlarında önerilen uygun teknolojik araç gereçlerle zenginleştirilecek; araştırma, sorgulama, işbirliği ve etkileşimi temel alan bir yapıda düzenlenecek. Bu ortamlar, öğrencinin katılımını ve motivasyonunu artıracak şekilde tasarlanacak ve gerektiğinde kütüphane, müze, bilim sanat merkezleri gibi okul dışı öğrenme ortamlarına da yer verilerek öğrenme süreci desteklenecek. Çevresel imkanlar öğrenme ortamlarını düzenlemede destekleyici unsurlar olduğundan yerel her imkandan faydalanılabilecek.
Dijital teknolojiler etkin kullanılacak
Eğitim öğretim süreçleri, öğrencilerin gelişim özellikleri ve zihinsel, sosyal, duygusal, fiziksel ve ahlaki gibi gelişim alanları dikkate alınarak planlanacak.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ve öğretim programlarına uygun olarak planlanan okul içi ve okul dışı eğitim ve öğrenme-öğretme süreçleri öğrenci profili özellikleri ile ilişkilendirilecek. Bu doğrultuda ilgili örnekler, daha sonra yayımlanacak.
Öğrencilerin mevcut bilgi ve beceri düzeylerini belirlemek amacıyla ön değerlendirme süreci yürütülecek, bu süreçte öğrencilerin bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları uygun yöntem ve teknikler (gözlem, görüşme, bireysel ve grup projeleri, envanterler vs.) kullanılarak belirlenecek.
Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları ile farklı öğrenme tarzlarına dair bilgiler, öğrenme-öğretme sürecinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde kullanılacak ve bu süreçte öğrencinin gelişimini izlemek ve desteklemek için aile, rehber öğretmen, sınıf rehber öğretmeni ve okul idaresi ile işbirliği yapılacak.
Öğrenciler, öğrenme çıktılarından haberdar edilecek ve mevcut bilgi ve becerileri ile edinecekleri bilgi ve beceriler arasında köprüler kuracak. Bu süreçte, öğrencilerin edinecekleri ya da edindikleri bilgi ve beceriler ile günlük yaşam arasında bağlantılar kurulacak, öğrenme-öğretme sürecinde uygun araç-gereç ve materyaller etkin şekilde kullanılacak.
Ayrıca, okulun imkanları çerçevesinde dijital teknolojiler bu süreçte etkin olarak kullanılacak, derste işlenen konular daha önce işlenen konularla ilişkilendirilecek ve öğrenilen bilgi ve beceriler farklı disiplinlerle bütünleştirilecek. Öğretim stratejileri, yöntem ve tekniklerinin etkililiği sürekli olarak değerlendirilecek ve gerektiğinde iyileştirmeler yapılacak.
Zenginleştirme ve destekleme etkin şekilde planlanacak
Her öğrencinin eğitim öğretim süreçlerinden en üst düzeyde faydalanabilmesi için öğrencilerin ilgi, ihtiyaç, yetenekleri ve bireysel farklılıkları doğrultusunda kapsayıcılık ve esneklik sağlamayı amaçlayan, öğretim programlarında farklılaştırılmış öğretim kapsamında yer verilen zenginleştirme ve destekleme uygulamaları etkin bir şekilde planlanacak. Öğretmenler bu uygulamaları çeşitlendirecek ve uyarlayacak. Farklılaştırma uygulamalarına planlarda yer verilecek ve uygulama süreçleri raporlanacak.
Bütüncül bir yaklaşımla ele alınan gelişim sürecinin tamamlayıcısı olan sosyal-duygusal öğrenme becerileri, "erdem-değer-eylem" çerçevesinde yer alan değerler ile sistem düşüncesi bakış açısıyla yapılandırılan okuryazarlık becerilerini geliştirmeye yönelik öğrenme öğretme uygulamaları; öğretmenleri, öğrencileri, okul yöneticilerini, velileri ve diğer paydaşları kapsayacak şekilde planlanarak yürütülecek.
Eğitim kurumu sınıf/alan zümre ve zümre başkanları kurullarında öğretim programlarında yer verilen okul temelli planlama kapsamında gerçekleştirilmesi kararlaştırılan araştırma, gözlem, sosyal etkinlikler, proje çalışmaları, yerel çalışmalar, okuma etkinlikleri gibi öğrenci katılımını destekleyici; yaparak ve yaşayarak öğrenmeye imkan sağlayan ve öğrencilerin bütüncül gelişimine hizmet eden çalışmalar planlanacak ve bu çalışmaların takibi il, ilçe müdürlükleri tarafından gerekli hassasiyet gösterilerek yapılacak.
Okul dışı öğrenme ortamları planlanacak
Zümrelerce yapılacak planlama dahilinde öğrenciler; kendi bölgelerinin üretim, kültür, sanat ve coğrafi kapasitesini keşfetmeleri amacıyla müzeler, bilim merkezleri, sanat merkezleri, tarihi ve kültürel mekanlar, kütüphaneler, doğal sit alanları ve ören yerleri, teknoparklar, ziyarete açık endüstriyel kuruluşlar ile üniversiteler gibi okul dışı öğrenme ortamlarından da yararlanacak.
Eğitim kurumu sınıf/alan zümre ve zümre başkanları kurullarında öğrencilerin bilim, kültür, sanat ve spora yönelik ilgi ve yeteneklerinin keşfedilip geliştirilmesi; "erdem-değer-eylem" çerçevesinde yer verilen değerleri içselleştirmeleri; kendilerine, ailelerine ve topluma karşı saygılı, toplumsal sorunlara duyarlı bütün canlılarla birlikte doğaya, çevreye, nesnelere ve eşyalara fayda ve estetik katan; resmi ve özel kurumlar, sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapabilme becerilerinin geliştirilmesiyle hayatlarını daha anlamlı ve değerli kılacak şahsiyetler olarak yetişmelerini sağlamak amacıyla sosyal sorumluluk ve hayat boyu öğrenme kapsamında öğretim programlarında yer verilen program dışı etkinlikler planlanacak.
Planlanan bu etkinliklere tüm öğrencilerin katılımı sağlanacak. Bu bağlamda sosyal sorumluluk programının etkili bir şekilde yürütülmesi için gerekli tedbirler alınacak. Planlanan program dışı etkinliklerin takibi il, ilçe müdürlüklerince yapılacak.
Öğrenme-öğretme süreçleri, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin ölçme ve değerlendirme yaklaşımı da dikkate alınarak düzenlenecek ve öğretim sürecinin iyileştirilmesi amacıyla programlarda yer verilen öğretmen yansıtmaları bölümünde bulunan karekodlar kullanılarak öğretmenler tarafından geri bildirim sağlanacak.
Ölçme ve değerlendirme yöntemleri, öğrencilerin yeteneklerine göre çeşitlendirilecek
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin ölçme ve değerlendirme yaklaşımında olduğu üzere öğrenmeyi destekleyici, geliştirici (biçimlendirici) ölçme ve değerlendirme yöntem ve teknikleri etkin bir şekilde kullanılacak. Alana ve öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun, geçerli, güvenilir ve kullanışlı ölçme ve değerlendirme araçları geliştirilecek, uygulanacak ve gerektiğinde güncellenecek. Bu konuda Bakanlıkça yayımlanacak örneklerin takibi sağlanacak.
Ölçme ve değerlendirme uygulamaları, ölçülecek öğrenme çıktılarının özelliğine göre ilgili dersin öğretim programında yer alan öğrenme çıktıları doğrultusunda uygulanacak. Ölçme araçları, alanına ve öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun olacak şekilde öğretim programında tanımlanan öğrenme çıktılarının süreç bileşenleri dikkate alınarak geliştirilecek. Ölçme ve değerlendirme yöntemleri öğrencilerin yeteneklerine, ihtiyaçlarına ve özel gereksinimlerine göre öğrenme çıktısı ve süreç bileşenleri dikkate alınarak çeşitlendirilecek.
Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim ve öğretimlerine devam eden öğrencilere yönelik ölçme ve değerlendirmede Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) esas alınacak. Bu öğrencilerin ortak yazılı sınavlara katılımıyla ilgili süreçlerden okul müdürlükleri sorumlu tutulacak. Ölçme ve değerlendirme süreçlerinde, öğretim programlarında önerilen dijital teknolojiler ve araçlar, okulun imkanları çerçevesinde etkin bir şekilde kullanılacak.
Günlük yaşamla ilgili öğrenci için anlamlı, okulun bulunduğu çevresel koşullara uyum gösteren öğrenme çıktılarına yönelik performans görevi hazırlanacak. Öğrenci ürünlerini ve performanslarını değerlendirmek için uygun ölçütlere dayalı puanlama araçları kullanılacak. Bu ölçütler performans görevi verilirken öğrencilerle paylaşılacak. Öğrencilerin değerlendirme sürecine aktif katılımı (öz/akran/grup değerlendirme) teşvik edilecek ve bu süreçlerde öğretmenler öğrencilere rehberlik edecek.
Öğrencilere yargılayıcı olmayan, motive edici ve anlık geri bildirimler sağlanacak. Paydaşlara ölçme ve değerlendirme sonuçlarına ilişkin düzenli şekilde, doğru ve yapıcı geri bildirimler verilecek.
Öğrenme öğretme süreçleri, öğrenci geri bildirimleri ve değerlendirme sonuçları göz önünde bulundurularak esnek bir yaklaşımla yeniden yapılandırılacak.