2012 yılından itibaren sırasıyla İstanbul, Eskişehir, Amasya, Mardin, Bursa, Artvin, Samsun, Zonguldak, Nevşehir ve Kastamonu illerinde ve Bulgaristan’da düzenlenen Mantık Çalıştayı’na bu yıl, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ev sahipliği yaptı.
Kapanış oturumuna katılan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli 11-13 Mayıs tarihleri arasında 3 gün boyunca yapay zekâ tartışmalarından dil işleme teknolojilerine, özgür iradeden özdeşlik konusuna kadar yüz yüze ve çevrimiçi olarak yaklaşık 45 bildirinin sunulduğunu ve pek çok konuya ilişkin güncel tartışmaların değerlendirildiğini belirterek, “Çalıştayın teması bağlamında sunulan bildirilerin akademik camiada çok yönlü ve derinlikli bilgilendirmeler sağlayacağına inancım tamdır” dedi. Mantık ve matematik ilişkisine değinen Rektör Şevli, “Mantık kavramı Arapça nutk kökeninden türemiştir.
Hepimizin aşina olduğu nutuk sözcüğü eski Yunanca’da hem akıl hem de konuşma ve söz anlamlarında kullanılmıştır. Buradan yola çıkarak mantık kavramını “konuşma ve düşünme bilgisi” olarak tanımlamak mümkündür. Mantık biliminin felsefe, fizik, matematik ve dil olmak üzere birçok alanda kendine yer edindiğini görmekteyiz.
Elbette, mantık bilimini tüm bilimlerin temel taşlarından biri hâline getiren, onun düşünme bilgimizin bir göstergesi olmasıdır. Bu bağlamda örnek vermek gerekirse matematiğin temeli mantığa dayanmaktadır. Matematiksel ispat ve işlemlerde atılan her adımın mantıklı olması zorunludur. Bu zorunluluk matematiksel mantık düşüncesini ortaya çıkarır.
Malumunuz olduğu üzere Alman Matematikçi Leibniz, matematik ve mantığı birleştirerek “matematiksel mantık” adıyla yeni bir disiplinin temellerini atmıştır. Matematiksel mantık, ancak sağlam bilgilerden hareketle matematiksel düşünceye uygun adım atıldığında doğru sonuçlar verir.
Esasen baktığımızda bu tüm bilimlerde ve hayatın her alanında da böyledir. Bu nedenle hemen her durum için mantık biliminin ilkeleri ile hareket edildiğinde istenilen sonuca ulaştığımızı söylemek mümkündür” diye konuştu. Rektör Şevli Gödel’in Eksiklik Teoremine, Modern mantığın kurucularından sayılan matematikçi ve mantıkçı Frege’nin Aritmetiğin Temelleri eserine ve Russell paradoksuna değinerek, “Mantık ve mantık uygulamaları alanında nitelikli bir paylaşım ve tartışma ortamı sağlayan bu çalıştayın, gerek katılımcılar gerekse dinleyiciler açısından önemli bir deneyim ve bilgi birikimi kazandırdığına inanıyorum.
Bu bağlamda Mantık Çalıştayı’nı ülkemizde geleneksel hâle getiren Mantık Derneğine, Dernek Başkanı Sayın Prof. Dr. Şafak Ural’a ve bütün katılımcılara teşekkür ediyorum” ifadelerini kulandı. XII. Mantık Çalıştayı açılış toplantısına katılan Rektör Yardımcısı ve Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şenay Baydaş ise, “İnsanın temel düşünme becerilerinden birini temsil eden mantık özellikle bireylerin öğrenme becerilerinde önemli bir yer tutmaktadır.
Bir bireyin mantık kurabilme becerisi ya da mantıklı düşünme becerisi ne kadar güçlü ve sağlam ise öğrenme becerilerinin de aynı oranda gelişmiş olması beklenir. Bu nedenle doğru düşünme biçimi olarak da tanımlanan mantığın öğretimi, beynin analitik düşünme yeteneğini geliştirmesi açısından son derece önemlidir” şeklinde konuştu.
Çalıştayın birinci gününde “Bayes Teoremi Açısından Mantık ve Ahlak” adlı açılış sunumunu gerçekleştiren Mantık Derneği Başkanı Prof. Dr. Şafak Ural ise, “Sizlerle 12. Mantık Çalıştayı’nda bir arada olmaktan son derece memnuniyet duyuyorum. Van’ın her gelişimde daha da geliştiğini görüyorum. Üniversitenin özellikle kampüsü gıpta edilecek güzellikte.
Bize ev sahipliği yapan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’ne çok teşekkür ediyorum. Matematik ve mantık gibi soyut bilimler insanın gelişiminin temel motorudur. Tarihte hangi kültürde matematik ve mantıkta başarı sağlanmışsa o kültürün ileri gittiğini görüyoruz.
Bir toplumun mantıklı ve sağduyulu olması kadar önemli bir şey yoktur. Doğru konuşabilmek için gramer bilmek lazım, doğru düşünmek için mantık bilmemiz lazım. Bu toplantılarda bunları tartışmanın çok önemli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı. XII. Mantık Çalıştayı’nda, mantık biliminin felsefe, matematik, dil, din, sosyoloji ve psikoloji ile ilgisi bağlamında akademi ve bilim dünyasına dair birçok sunum tebliğ edildi.
