Vanlı Gelişim Biyoloğu Gizem Gümüşkaya'nın da aralarında bulunduğu bilim insanları, hasarlı sinir dokusunu onarabilen insan hücrelerinden yapılmış küçük robotlar geliştirerek bir ilke imza attılar.
Antrobotlar bilim insanları tarafından insan nefes borusu hücreleri kullanılarak yapılırken, gelecekte kişiselleştirilmiş tıpta kullanılabilecek. Vanlı bilim insanı Gizem Gümüşkaya, yetişkin insan hücrelerinin herhangi bir genetik değişiklik gerektirmeden bot yapmak için kullanılabileceğini ve bu botların xenobot'ların ötesine geçen bazı özellikler sergilediğini buldu.
Araştırmacılar laboratuar ortamında yapılan testlerde insandan alınan nöronlara, mikroskop altında çizikler oluşturarak zarar verildi ve böylelikle açık bir yarayı taklit edildi. Küçük bir alanda olan anthrobotlar birleşerek büyük kümeler haline geldi ve nöronlar arasında köprüler kurarak bu açık yarayı iyileştirmeyi başardı. Nöronların büyümesinin nasıl sağlandığı henüz tam olarak bilinmezken, bu minik biyo-robotların ileride yara ve doku iyileştirilmesi, beyindeki sinirle ilgili hastalıkları tedavisi gibi alanlarda büyük potansiyele sahip olduğu belirtiliyor.
Mimarlık alanında yüksek lisans yapmak için gittiği ABD'de sentetik biyolojiye ilgi duyan Vanlı Bilim İnsanı Gizem Gümüşkaya, insan hücrelerinden ürettikleri küçük canlı robotlarla hasarlı dokuları iyileştirmeye yardımcı olmanın yanı sıra bunları mimarlık alanında da yapı malzemesi olarak kullanarak çevre dostu yeni inşaat metotları geliştirmeyi hedefliyor.
Van'da doğup büyüyen ve lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde tamamlayan Vanlı Bilim İnsanı Gümüşkaya, lisans eğitiminin ardından Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde mimarlık yüksek lisansı yapmak için ABD'ye gitti. Yüksek lisansını yaparken sentetik biyolojiyle tanışan Vanlı Gizem Gümüşkaya, bu alanda da tasarım yaparken, hücrelerin DNA'larıyla oynayarak yeni biyolojik yapılar ortaya çıkardı.
"ANTHROBOTLAR SİNİRLERİN İYİLEŞMESİNİ SAĞLIYOR"
Çığır açacak buluş ile ilgili açıklamalarda bulunan Vanlı Gizem Gümüşkaya, "Anthrobotlar biyolojik tabanlı canlılar olmaları nedeniyle tıpta birçok uygulama alanlarıdır ve bunlar hasar görmüş sinir hücrelerini iyileştirebiliyor. Bu robotlar bir araya gelip birbirlerine tutunarak daha büyük yapılar üretebiliyor.
Bu ürettikleri yapılar da köprü gibi görev görüp, eğer bir sinir dokusunda yırtık varsa o yırtığın üzerine yerleşerek o köprünün altından sinirlerin iyileşmesini sağlıyor ve bunu da 3 gün gibi çok kısa bir sürede yapıyor. Sinir dokuları çok kolay iyileşir. Yaptığımız araştırma kapsamında 3 gün içerisinde iyileşme gördük ve bu bizi heyecanlandırdı.
Bu robotlar sinir zedelenmeleri, alzheimer, parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde kullanılabiliyor. Bu alandaki araştırmalarımız da devam ediyor. Bu robotlar genetikle oynanarak üretilmiyor. Yani bir insanın, bir hastanın kendi hücrelerinden robotları yapabileceğiz. Dolayısıyla o robotları geri o hastanın vücuduna koyduğumuz vakit vücudun onu yabancı madde olarak algılamayacağını ve doku reddinin olmayacağını düşünüyoruz. Tamamen hastanın kendi DNA'sını taşıyan bir robot olacak" ifadelerini kullandı.
