WanHaber – ÖZEL
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimsel Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalında tez yazan Özlem Demirhan, “Turistik ürün olma yolunda Van otlu peyniri” adlı konu ile ham maddesi endemik bitkiler olan Van Otlu Peynirini tez konusu yaptı.
16 peynirci esnafı, 25 kadın, mahalle muhtarları ve çobanlarla görüşerek çalışmalarını yürüten Özlem Demirhan, Van Otlu Peynirinin üretim hikâyesine değinerek, peynirin geleneksel üretim biçimine uygun, kültürel miras olarak tescil edilerek geleneğin devam ettirilmesini desteklediğini vurguladı.
Konu hakkında açıklama yapan Demirhan, “Çocukluğum Van otlu peynir yapımını görerek ya da annelerimize yardım ederek geçti. Eğitim için uzun süreler şehirde zaman geçirsem de yaz tatillerinde mutlaka köyüme gider annemle otlu peynir üretiminde bulunurum. Anneannemden anneme gelen bu kültürel mirasın bir diğer mirasçısı ben olmaktayım.
Bu yerel ürünün sadece üretimini bilmek değil aynı zamanda geleneksel üretimini, sosyo-kültürel olarak bütün yönlerini ele alan bir akademik çalışmayla taçlandırmak istedim. Çalışma boyunca değerli danışmanım Doç. Dr. Emine Cihangir ile Van’ın farklı yaylalarına ve köylerine giderek peynirin doğal üretimine katılarak üç yıla yakın yoğun bir çalışmayla çalışmamızı gerçekleştirdik.
Bunun yanı sıra değerli Danışmanım Doç. Dr. Emine Cihangir ve değerli hocam Doç. Dr. Mehmet Şeremet ile Van otlu peynirini ele alan dört akademik makalemiz bulunmaktadır” ifadelerine yer verdi.
“EN BÜYÜK KÜLTÜREL MİRAS YEREL ÜRÜNLERDİR”
Araştırmasında; gelecek nesillere bırakılacak en büyük kültürel mirasın yerel ürünler olduğuna değinen Araştırmacı Özlem Demirhan, tezinde şunlara değindi, “Gelecek nesillere, kültürel miras bırakmanın en etkili yollarından biri yerel ürünlerdir.
Yerel ürünler bir bölgenin kültürel kimliği, özgünlüğü ve yaşam biçimi hakkında bilgi vermekte ve bu kültürel birikimi sürdürebilmektedir. Her bölgede üretilen yerel ürünlerin kendine has özellikleri, üretim yöntemleri ve lezzetleri farklı olabilmektedir. Bu nedenle her bölge için bu yerel ürünler o bölgeye özel olmaktadır. Bu tanım sadece ürünün üretilmesiyle alakala değil, ürünlerin üretilmesinde kullanılan hammaddeleri de kapsamaktadır.”
TURİSTİK ÜRÜN OLARAK YAPILAN İLK ÇALIŞMA
Van Otlu Peynirinin turistik ürün olarak yapılan ilk savın kendisine ait olduğunu belirten Özlem Demirhan, çalışmasında ayrıca şu konuları aktardı, “Turistik ürünlerle ilgili birçok çalışma yapılmaktadır. Ancak köklü bir geçmişe sahip olan ve birçok bölgede geleneksel tekniklerle üretilip pazarlanmasına rağmen Van Otlu Peynirini turistik ürün olarak ele alan çalışma yoktur ve bu çalışma bu anlamda alandaki ilk çalışmadır. Bu durum, bu konu hakkında çalışma yapmayı zorunlu kılmaktadır.
Van kenti, turistlerin yoğun ilgisini çekebilecek çeşitli coğrafi, kültürel ve tarihsel dokunun yanı sıra yeterince tanınmamakla beraber zengin yerel yiyeceklere sahiptir. Ancak Van kenti, zengin yerel yiyeceklerini turistik ürün olarak yeterince kullanamamaktadır.”
Çalışma konusu komiteden geçerek Yöktez’de yayınlanan Özlem Demirhan, “Van otlu peynirinin üretim süreci ne şekildedir? Van otlu peyniri üretim süreci turistik ürün olarak turizme nasıl konu edilebilir? Van otlu peynirinin turistik ürün olmasının önünde ne gibi engeller bulunmaktadır? Van otlu peynirinin turistik ürün olmasının bölgeye katkısı ne olur? Van otlu peynirinin coğrafi işareti almasının turistik ürün olmasında etkisi var mıdır? Van otlu peynirinin geleneksel üretiminin sürdürülebilirliği önündeki sorunlar nelerdir?” sorularının yanıtlarına tezinde yer verdi.
Haber: Fatma Öztürk
