Metrekareye düşen gelir bazında oldukça karlı olan ve üreticinin yüzünü güldüren salebin hasadına başlandı. Son yıllarda Türkiye'de bitkisel üretime oldukça önem veriliyor. Bu çerçevede Samsun'un 19 Mayıs ilçesinde 2016 yılında izinle salep ekimine başlayan çiftçilerin sayısı geçen sürede 7 kişiden 150'ye çıktı. Son yıllarda oldukça artan salep üreticisi sayısına rağmen, kuru salebin kilosu 2 bin TL'ye satılabiliyor.
“7 olan salep üreticisinin sayısı 150'ye çıktı”
Salep üretimine olan ilginin artığını ifade eden 19 Mayıs İlçesi Ekolojik Üreticiler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hakkı Karaman, “2016 yılında bakanlıktan alınan izinle 19 Mayıs'ta salep üretimine başladık. Doğadan alınan salepleri tarlalarımıza diktik. O dönem 7 çiftçiyle birlikte başladığımız salep üretimini şu anda 150 çiftçiyle birlikte yapıyoruz.
Samsun'da 60 dönüm alanda salep üretiliyor. Bunun çoğu çoğaltma amacıyla yapıldığından 6-7 yıldır salep üretenler sadece salep satımına geçebildiler. Çiftçilerimiz son 2-3 yıldır para kazanmaya başladılar. Düzgün koşullar sağlandığında dekarda 200 bin adet fideniz olabiliyor. Salep çiçeklenme başlangıcından çiçeklenmenin kozaya dönüşe kadar hasat edilebiliyor. Hasatta çoğalan yumruları alıp, anaç fideyi yumrusuyla birlikte tekrar geri dikiyoruz. Böylece aynı alandan seneye daha fazla yumru elde ederiz” dedi.
“Yaşı 250, kurusu 2 bin TL'ye satılıyor”
Kurutulmuş salebin toz halinde yaşına göre daha pahalıya alıcı bulduğunu dile getiren Hakkı Karaman, “Düzgün ekim yapıldığında dönümden 800 kilo ile 1 ton arasında ürün alınabiliyor. İklim değişikliğine göre bu verim 500-600 kiloya kadar düşebiliyor. Dönümünde yaş fideyi üreticiden kilosu 250 TL'ye alıyoruz. Çiftçimiz bunu kendi kurutursa kilosunu 2 bin TL'den alıyoruz.
Salep, dönüm alandan alınan verim ve kar oranı bakımından diğer ürünlerden oldukça kazançlıdır. Karadeniz Bölgesi salep üretimi için oldukça uygun. Salep topraktan gıda almıyor. Tamamen nemden oluşan bakterilerle, mikoriza mantarlarla yetiştiği kanıtlandı. Bu bölgelerde verim yüksekliği yaşıyoruz. Daha çok küçük alanda üretim yapan çiftçileri yönlendirmek amaçlı bunu biz tavsiye ediyoruz” diye konuştu.
“Üretilen salep Türkiye'deki ihtiyacı karşılamıyor”
Türkiye'nin salep ihtiyacının karşılanması ve ihraç edilebilmesi için daha çok salep üretilmesi gerektiğinin de altını çizen Karaman, “Son yıllarda salep yetiştirmek isteyen çiftçiler, yönetmeliğe takılıyor. Bu yılın sonunda yönetmelik düzenlemesi yapılacağı bizlere söylendi. Bu yönetmelikle birlikte vatandaşların salep yetiştirmesi de daha kolaylaşacak.
Şu anda ülkede yapılan üretim, Türkiye'nin ihtiyacını karşılamıyor. Bizim üretimimiz birkaç dondurma firmasının ihtiyacını bile karşılamıyor. Şu anda 40 ton bir üretim yapsak çoğaltma nedeniyle bunun sadece 15 tonu pazara satılıyor. Bu üretimin en az bin tona kadar çıkması gerekiyor. Şu anda Samsun'da 150 çiftçi yılda tamamı hasat edilse 30 ton salep üretebiliyor. Çoğaltma nedeniyle en fazla 10 tonu pazara inebilir. Türkiye piyasasını düşünürsek hem sıcak salep içiminde hem dondurmada kullanacak olursak yaklaşık yaş olarak 500 veya bin ton arasında üretim olması lazım” şeklinde konuştu.
Salep hakkında bilgi
Salep otsu ve köklü bir bitkidir. Özellikle içerdiği glikomannan maddesi nedeniyle dondurma üretiminde sıklıkla kullanılır. Enerji veren, göğsü yumuşatan, zihnin çalışma kuvvetini artıran, kabızlık ile ishali engelleyen ve daha birçok konuda vücuda ciddi anlamda destek sağlayan salep, taşıdığı tohum ile de girişimciler içinde ciddi fırsatlar sağlıyor.İHA