TEKNOLOJİ

Ticari uzay faaliyetleri yeni bir boyut kazanıyor

SpaceX, "Polaris Dawn" göreviyle, yarım asırdan bu yana dünyadan en uzak insanlı uzay görevini gerçekleştirmeyi ve buradan kazandığı tecrübeyle uzun vadede derin uzaya ulaşmayı hedefliyor.

Abone Ol

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, milyarder Jared Isaacman finansörlüğündeki 4 mürettebat üyesinin, göreve yönelik modifiye edilmiş bir Crew Dragon uzay aracıyla bu hafta uzaya fırlatılması planlanıyor.

Elon Musk'ın uzay şirketinin şu ana kadarki "en riskli görevlerinden biri" kabul edilen bu görev esnasında mürettebat, Crew Dragon aracında SpaceX'in kendi geliştirdiği son teknoloji uzay giysilerini giyecek.

Polaris Dawn görevinde uzay aracı, yerberi irtifası 190 kilometre yeröte irtifası ise 1400 kilometre olan eliptik bir yörüngede hareket edecek. Bu, ABD'nin 1972'de Apollo Ay Misyonu'nun sona ermesinden bu yana insanlığın kat ettiği en uzak mesafe olacak. Uzay yürüyüşü, yaklaşık 700 kilometre irtifada yani Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) yaklaşık 300 kilometre daha ilerisinde gerçekleşecek.

Bu görevde Isaacman'e, emekli ABD Hava Kuvvetleri yarbay Scott Poteet ve SpaceX çalışanlarından şirketin kıdemli mühendisleri Sarah Gillis ve Anna Menon eşlik edecek.

Fırlatma Falcon 9 roketiyle SpaceX'in Florida'daki Cape Canaveral fırlatma tesisinden yapılacak.

Pek çok ilki içinde barındıracak

Söz konusu görev pek çok ilki bünyesinde barındırması bakımından da özel önem taşıyacak.

Görev esnasında yarım asırdan fazladır ilk defa dünyadan bu kadar uzakta uzay yürüyüşü yapılmış olacak. Yaklaşık 20 dakika sürecek bu operasyonda mürettebat, hükümetlerden bağımsız olarak, ilk kez özel sektör için bunu gerçekleştiren astronotlar olarak da tarihe geçecek.

Polaris Dawn görevi aynı zamanda "kadın astronotların en uzağa gittiği ilk görev" olarak da tarihe geçecek. Bu süre zarfında ekip, kadın astronotlar tarafından gerçekleştirilen en yüksek irtifadaki uzay uçuşu rekorunu da kıracak.

Bilimsel çalışmalar yapılacak

Toplamda 5 gün sürecek görev esnasında mürettebat, zamanlarını çeşitli bilim tabanlı aktivitelerle geçirecek. Toplamda 36 bilimsel çalışma yapılacak. Buradan elde edilecek tecrübe ve bilgi birikiminin, insanlığı Ay'a hatta oradan Mars'a ulaştıracak teknolojiler için de yol göstereceği öngörülüyor.

Polaris Dawn, uzay uçuşunun ve uzay radyasyonunun insan sağlığı üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak amacıyla araştırma yapacak.

Ay'da bir üs ve Mars'ta bir şehir inşa etmek binlerce uzay giysisi gerektireceğinden, bu görevle gelecekteki uzun süreli görevlerde uzay giysileri için ölçeklenebilir bir tasarıma doğru önemli adımlar atılmış olacak.

Polaris Dawn mürettebatı, uzayda Starlink lazer tabanlı iletişimleri test eden ilk mürettebat olacak ve Ay, Mars ve ötesine yapılacak görevler için gerekli olan gelecekteki uzay iletişim sistemleri için değerli veriler sağlayacak.

Yörüngedeyken mürettebat, uzay radyasyonunun insan biyolojik sistemlerini nasıl etkilediğinden uzun süreli uzay uçuşuyla ilişkili beyinsel fonksiyonların nasıl etkilendiğine kadar hem dünyadaki hem de gelecekteki uzun süreli uzay uçuşları sırasında insan sağlığına ilişkin anlayışı geliştirmek için bilimsel araştırmalar yürütecek.

"Ekonomik fırsatlar açısından önemli bir kilometre taşı"

Oxford Üniversitesinde Doktora Sonrası Araştırma Üyesi Dr. Oğuz Karasu, AA muhabirine, Polaris Dawn görevinin, SpaceX'in en iddialı insanlı uzay misyonlarından biri olarak dikkati çektiğini söyledi.

Polaris Dawn'ın, sadece bir uzay görevi olmanın ötesinde, uzay ekonomisinin nasıl şekilleneceğini gösteren önemli bir adım olduğunu vurgulayan Karasu, "Uzay araştırmaları artık sadece devletler tarafından finanse edilen projeler olmaktan çıkıp özel sektörün büyük yatırımlar yaptığı bir alan haline geldi. Bu görevle ilk kez bir ticari şirket, insanları alçak yörüngenin ötesine, yani Apollo misyonundan bu yana ulaşılamayan bir yüksekliğe taşıyacak." diye konuştu.

Karasu, Polaris Dawn'ın, birçok yeniliği içinde barındırdığını, bu görevde SpaceX tarafından geliştirilen "araç dışı aktivite" giysilerinin kullanılacağını ifade etti.

Bu giysilerin, gelecekte yapılacak uzun süreli uzay görevleri için kritik önemde olduğunun altını çizen Karasu, şunları kaydetti:

"Buradan elde edilecek başarı SpaceX'in Ay ve Mars görevleri için tasarlayıp üreteceği giysiler için büyük tecrübe olacak. Görev sırasında Starlink'in lazer bazlı iletişim teknolojisi test edilecek. Uzayda yüksek hızlı ve güvenilir iletişim sağlama potansiyeline sahip bu teknoloji hem uzayda uzun süreli görevlerin hem de yeryüzündeki internet bağlantısının geleceği için önemli. Polaris Dawn hem teknoloji geliştirme hem de ekonomik fırsatlar açısından önemli bir kilometre taşı. Bu görevle SpaceX, insanları daha uzak mesafelere taşıma kapasitesini test edecek ve bu da Ay ve Mars gibi uzak hedefler için hazırlık olacak. Ekonomik açıdan, bu tür görevler, uzay turizmi sektörünün önünü daha da açabilir. Bu görevde kullanılacak teknolojilerin başarılı olması durumunda, uzay görevlerinin maliyetlerinin daha da düşmesi ve daha fazla şirketin bu alana girmesi beklenebilir. Bu da uzay ekonomisinin büyümesini hızlandıracak ve dünya ekonomisine şüphesiz yeni bir boyut kazandıracaktır."