Merhabalar, bugün sizlere özellikle pandemiden kaynaklı olarak borsalara artan ilgi ve bunun sonucunda oluşan manipülasyon ile yani yönlendirme sonucu oluşan ve halk arasında piyasa dolandırıcılığı sonucunda ortaya çıkan zarardan tazminat hakkınızın olup olmadığına değineceğim.
Borsada her zaman doğru işlemler yapılmayabilir. Bunlar kişilerin kendi aldıkları karar neticesinde de olabilir, farklı insanların yanlış yönlendirmelerinden kaynaklı da olabilmektedir.
Borsalar arz ve talep üzerine kurulu sistemlerdir. Borsa tanımını açmamız gerekirse alınıp satılabilir menkul kıymetler, emtialar, döviz, vadeli işlemler, ve opsiyon sözleşmelerinin halka açık satıldığı veya satın alındığı organize bir piyasa olarak tanımlayabiliriz.
Yapılan araştırmalarda özellikle BIST-100 kısmına son dönemde giren kişilerin sayısı milyonları aşmış durumda, ve bu kişilerin içerisinde her yaşta insanlar bulunmaktadır. Hemen hemen herkesin çevresinden en az bir kişi muhakkak borsa ile ilgilenmekte, kazançlar sağlamakta veya zarar etmektedir. Bu durum kripto para piyasalarında da bu şekildedir.
Özellikle kazanç kısmı çoğumuzun iştahını kabartmakta, birikimimiz ile gerek yerli gerekse yabancı borsalara girme isteğimizi de artmaktadır. Bu istek sadece bizim isteğimizi kabartan bir durum değil, aynı zamanda bizi yanlış yönlendirmek isteyen, borsayı oyun olarak gösteren, üzerimizden haksız şekilde kazanç sağlamak isteyen kişilerin de heveslerini kabartmaktadır. Tam bu durumda dikkatli olmalı, yatırımlarımızı sağlam bir şekilde yapmalı, kulaktan dolma bilgilere inanmamalıyız.
Ola ki kulaktan dolma bilgilere inandınız, veya yanlış yönlendirildiniz o zaman bu kişiler hakkında ne yapabileceğinizi belirtelim.
Özellikle BIST-100 kısmında gerekli önlemler SPK mevzuatları gereğince alınmış durumda, SPK manipülasyon hareketlerini gördüğü, tespit ettiği takdirde bu işlemleri yapan kişilere büyük cezalar vermektedir. Ancak buzdağının görünmeyen kısmı da mevcuttur.
Manipülasyon yapay olarak, sermaye piyasası araçlarının, arz ve talebini etkilemek, aktif bir piyasanın varlığı izlenimini uyandırmak, fiyatlarını aynı seviyede tutmak, arttırmak veya azaltmak amacıyla alım ve satımını yapmak ve sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, yalan, yanlış, yanıltıcı, mesnetsiz bilgi vermek, haber yaymak, yorum yapmak ya da açıklamakla yükümlü olunan bilgileri açıklamamak olarak tanımlanmaktadır.
SPK bu durumu işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı ve bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı şeklinde düzenlemiş ve kendi içlerinde şartlarını ayırmıştır.
Piyasa dolandırıcılığı yapan şahsın fiili suç olarak düzenlenmiş olmasına rağmen zarar gören kişilerin tazminat hakkı gerek Türk Ticaret Kanununda gerekse SPK’da tazminat hakkı olarak düzenlenmemiştir. Ancak kanun koyucu bu durumu Borçlar Kanunda ele almış, zarar gören kişilerin tazminat hakkı olduğunu haksız fiil kapsamında değerlendirmiştir.
Sizi yanlış yönlendiren, yönlendirme sonucu zarar görmenizi sağlayan kişiler hakkında tazminat hakkınız bulunduğunu söylemek gerekir. Burada önemli olan hususlar Hukuk Aykırı bir fiilin olması, bu fiilin sizde zarara sebebiyet vermesi ve zarar ile fiil arasında nedensellik bağı olması gerekmektedir.
Piyasa dolandırıcılığına maruz kaldığınızda zararı tazmin etme hakkınızın olduğunu belirtmek gerekir. Zarar görenler tazminat istemini zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl içinde ve herhâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yıl içinde yapabilirler. Ancak bu durumlarda hemen gerekli işlemleri yapmanızı acele etmenizi önermekteyim.
Özetle borsada manipülasyon hareketlerine maruz kaldığınızda bu zararı tazmin ettirme hakkınız bulunmaktadır.Yatırım tavsiyeleri sadece yetkili lisanslı kişiler ve firmalarca verilebilir. Bunun harici kişilerce verilen yatırım tavsiyeleri SPK gereğince suç teşkil etmektedir.Tazminat davalarının kazanılma şansı her bir manipülasyon hareketi özelinde ayrı ayrı değerlendirilmelidir.