Ev kira fiyatları her geçen gün artmaya devam ediyor. Asgari ücrete, memur ve emekli maaşına gelen zamların ardından kira fiyatları da zamlandı. Özellikle İstanbul başta olmak üzere kira fiyatlarındaki fahiş artışlar vatandaşları mağdur ederken; küçük şehirlere göç ise hızlandı. İstanbul'dan ayrılamayanlar ise yüksek kira fiyatlarına çare arıyor.
Bazı semtlerde son üç yılda yüzde 1000'e varan kira zamları sonrası kiracılar da artık kiracı arıyor. Beşiktaş, Kadıköy ve Üsküdar gibi ilçelerde kiralık oda ilanları her geçen gün çoğalırken, kiralık oda fiyatları da cep yakıyor. Son olarak Kadıköy'de bir oda için istenen fiyat gündem yarattı.
Ekonomist Hikmet Baydar uzun süreli reel getirilerin altında bir faiz sürecinde insanların konutlara yöneldiğini belirterek, "Bir kartelleşme oluştu. Bölgesel, yüklü miktarda. 5 binden adetten fazla evi olan insanlar var. Konut kiralarındaki artışa devletin müdahale etmesini ben doğru bulmuyorum. Ama bunun sorumlusu kim ona bir bakalım" dedi. İşte tüm detaylar....
İstanbul'da 10 bin 500 TL'ye kiralık oda ilanı
Kadıköy'de bir oda 10 bin 500 TL'ye kiralandı. Kiracılar kiralarına ortak arıyorlar. Odalarını kiraya veriyorlar. TV100 yayınına katılan emlakçı, "Bir oda bir salon, otoparklıysa 25 bin TL'den başlıyor. Şu anda 100 bin liraya bile kiralık daire var. Özellikle Moda'da, deniz görüyorsa" açıklamasını yaptı.
Çok değil birkaç yıl öncesine kadar 100 bin TL'ye ev, hatta bir de araba almak mümkündü. Şimdi on binlerce lira, bir daire yalnızca 30 gün yaşamanın bedeli. Türkiye'de konut kiraları dünya ortalamalarının dahi üzerinde bir artış gösterdi.
Türkiye'de konut kiraları dünya ortalamalarının dahi üzerinde bir artış gösterdi. İstanbul'da son 3 yılda bazı semtlerde artış oranı neredeyse yüzde bine ulaştı.
İSTANBUL'DA KİRA SORUNU ÇÖZÜMSÜZ YOLA GİRDİ
İstanbul'daki kira sorunu çözümsüz bir soruna dönüştü. Evlerin odaları bile artık 10 bin liranın üzerinde kiraya veriliyor.
Emlakçı, "3 yıl önce 2 bin lira olan daire şu anda 20 bin lira. Yaklaşık 10-15 katı bir artış söz konusu." diye konuştu.
Kirada yüzde 25 sınır uygulamasının kaldırılması gündemdeyken kiralık konut sorunu da büyüyor.
Beşiktaş, Kadıköy, Üsküdar semtlerinde oda kiraları yaygınlaşıyor. İstanbul'da kirasını ödeyemeyen ev arkadaşı arayışına geçti. İstanbul için paylaşımlı ev kavramı yaygınlaştı. Kadıköy'de bir evin odası için 10 bin 500 liralık kiralık oda ilanı verildi.
İlana ilişkin olarak ekonomist Hikmet Baydar, "Bunun iki boyutu var. Birinci boyutu inşaat maliyetleri. Dolar 30 TL'nin üzerine çıkıyor. Euro 32 TL'ye geldi. Böyle bir ortamda malzeme maliyetlerine bakarsanız inşaat sektöründe ciddi bir zıplama var. Bu tek başına olayı açıklamıyor." dedi.
Baydar şu ifadeleri kullandı:
"Bunun yanında uzun süreli reel getirilerin altında bir faiz süreci yaşattığımız için ister istemez insanlar aldıkları paraları konutları yatırım olarak yatırdılar. Çok ciddi rakamda elinde konut stoku olan insanlar biliyorum ben. İnsanlar konutları yatırım amaçlı, paralarının değerini korumak için aldılar."
"Bir kartelleşme oluştu"
"Bir kartelleşme oluştu. Bölgesel, yüklü miktarda. 5 binden adetten fazla evi olan insanlar var. Böyle evi olan insanlar var. Böyle evleri olan insanlar bir fiyat belirlerse dolayısıyla o bölgede o olur.
Konut kiralarındaki artışa devletin müdahale etmesini ben doğru bulmuyorum. Ama bunun sorumlusu kim ona bir bakalım. Düşük faizlerle insanların konut yatırım aracı olarak görmesini sağlıyorsak sorumlusu biziz. Burada düşük faizli kredilerle insanların oturacağı evi satın almasının imkanını açmak da sosyal devlet olmanın gereğidir."
"Bu yüzden de ben konut satış rakamlarına bakıyorum. Aralık ayında 6 bin 42 satış yapılmış, ipotekli olarak. 2022'de 21 bin 476 idi. İnsanların kredi ile ev alacak hali yok."
"Ücretler özellikle sigorta bacağında, memur anlamında söylemiyorum, onların ücretleri iyi ayarlandı. Hala da ayarlanmak için başka yollar deneniyor. Sigortalı çalışanların ve emeklilerin artık bu aşamadan sonra ev almak için hazır parası yoksa böyle bir hayal kuramıyorlar. Bu bir dram, sıkıntı..."
"Banka kredi vermek istemiyor, konut kredileri risk olarak ayrı bir sınıfa taşındı. Evi olmayan insanın ev alacağı şekilde TOKİ böyle şeyler yapardı."
"Ciddi şekilde konut seferberliğinin oluşması lazım. Deprem bölgesinden sıra buraya gelebilecek gibi görünmüyor birkaç yıl daha. Birkaç yıl daha bu insanların kiralarının desteklenebilmesi için devletin alternatifler geliştirmesi gerek."
"Şehirden başka yere göçü mü tetikler yoksa ikinci işleri mi sağlayarak insanların sosyal bir varlıktan makineye dönüşmesini sağlar bunu iyi değerlendirmek lazım."
"Bana göre Türkiye'de yaşayan ortalama bir vatandaşın, ücretlinin ev alabilmesi hayal olmamalı. Bu noktaya geldiysek gelecekte içeride yıllar öncesinde yaşadığımız gibi kaosların oluşabilme ihtimalinin arttığını söyleyebilirim."
