Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Barışın tesisi için Mart 2022'de İstanbul'da kurduğumuz müzakere masasının yanından geçebilecek nitelikte diplomatik bir adım atılamadı. Başından beri savaşın müzakereler temelinde sonlandırılması için elimizden gelen katkıyı verdik, veriyoruz. Rusya'nın da dahil olacağı bir barış zirvesine ev sahipliği yapmaya da hazırız" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi ziyaret kapsamında öğle saatlerinde Türkiye'ye gelen Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile görüşmek için Dolmabahçe Çalışma Ofisi'ne geldi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ise Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan sonra çalışma ofisine giriş yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Zelenski görüşmesi saat 19.15 sıralarında başladı.
Yaklaşık bir buçuk saat süren görüşmenin ardından iki Cumhurbaşkanı ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısı öncesi iki ülkenin Ticaret Bakanları ticaret alanında anlaşma imzaladı. Ardından iki Cumhurbaşkanı açıklamalarda bulundu.
“RUSYA'NIN DA DAHİL OLACAĞI BİR BARIŞ ZİRVESİNE EV SAHİPLİĞİ YAPMAYA DA HAZIRIZ"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Sayın Zelenski'yi Geçen sene Temmuz ayından sonra yeniden misafir etmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. Kendisine ve heyetine bir kez de sizlerin huzurunda hoş geldiniz diyorum. Bu vesileyle Çarşamba günü Sayın Zelenski ve Sayın Miçotakis'in de bulunduğu bölgeye yakın bir yere düzenlenen füze saldırısı sebebiyle her iki ülkeye de geçmiş olsun dileklerimizi iletiyorum. 2 yılı geride bırakan savaş nedeniyle hayatlarını kaybeden Ukrayna vatandaşları için de taziyelerimi sunuyorum.
Kıymetli dostumla bugünkü görüşmelerimizde savaş ilgili gelişmelerin ayrıntılı şekilde ele aldık. Kendisine tespitlerimizi bir dost olarak tüm samimiyetimle ifade ettim. Stratejik ortağımız Ukrayna'nın toprak tüyü, egemenliği ve bağımsızlığına yönelik desteğimiz gereği de vurguladık. Maalesef savaşın başta Ukrayna olmak üzere bölgesel ve küresel plandaki menfii yansımaları bilerek artıyor.
Barışın tesisi için Mart 2022'de İstanbul'da kurduğumuz müzakere masasının yanından geçebilecek nitelikte diplomatik bir adım atılamadı. Başından beri savaşın müzakereler temelinde sonlandırılması için elimizden gelen katkıyı verdik, veriyoruz. Rusya'nın da dahil olacağı bir barış zirvesine ev sahipliği yapmaya da hazırız. İstişarelerimizde ihraç koridorları ve seyrüsefer emniyeti gibi Karadeniz'in istikrarını ilgilendiren meseleler hakkında da. görüş alışverişinde bulunmadık.
Biliyorsunuz Karadeniz girişimi 33 milyon tona yakın tahılın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasına imkan vererek küresel bir gıda krizinin önüne geçmiştir. O anlaşma da yine bu salonda yapılmıştır. Taraftar arasında yeni bir mutabakat sağlanması için bir niyet ortaya konulduğu takdirde daha önce olduğu gibi elimizden gelen desteği vermeye hazırız. Önümüzdeki dönemde Ukrayna'nın ekonomik açıdan ayakları üzerinde duran ve kalıcı güvenliğini tesis etmiş konuma gelmesi de büyük önem taşıyor. Bu çerçevede Ukrayna'nın Avrupa, Atlantik kurumlarıyla bütünleşmesi hedefine desteğimiz bakidir" dedi.
“UKRAYNA'NIN YENİDEN İMARI ÇALIŞMALARINA DA GÜÇLÜ ŞEKİLDE DESTEK VERECEĞİZ"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugünkü görüşmelerimizde ikili ilişkilerimizin gündeminde yer alan konuları da etraflıca ele aldık. Savaşa rağmen ikili ticaretimizin istikrarlı bir seyir izlemesinde memnuniyet duyuyoruz. 10 milyar dolar hedefimize ulaşmak için gayretlerimizi arttırma noktasında mutabık kaldık. Serbest ticaret anlaşmasının bir an önce yürürlüğe girmesi, kuşkusuz bu ilişkilerimize yeni bir ivme katacaktır. Pek çok firmamız savaşın getirdiği tüm riskleri göğüsleyerek arazideki çalışmalarına devam etti, devam ediyor.
Ukrayna'nın yeniden imarı çalışmalarına da güçlü şekilde destek vereceğiz. Bu çerçevede Ukrayna'nın yeniden inşası forumunu da geçtiğimiz Ocak ayında İstanbul'da gerçekleştirdik. Firmalarımızın ilerleyen dönemde daha fazla sorumluluk üstlenme noktasında Ukrayna hükümetinin de tercihine mazhar olacaklarından şüphe duymuyoruz. Kırım Tatarları'nın Ukrayna'daki varlığı iki ülke arasındaki dostluğu pekiştiren önemli unsurlardan biridir. Ukrayna'nın vazgeçilmez bir parçası olan Kırım Tatarları ülkenin toprak bütünlüğünün yeniden tesisi için de canla başla mücadele ediyorum.
Soydaşlarımızın haklarının garanti altına alınması ve özerklik statülerinin güçlendirilmesindeki emekleri için Sayın Zelenski'ye bir kez daha teşekkür ediyorum. Biz de Kırım Tatar soydaşlarımızı her zaman destekledik destekleyeceğiz. Önümüzdeki dönemde bir yandan Ukrayna ile dayanışmamızı sürdürürken diğer yandan savaşın müzakereler temelinde adil bir barışla sona erdirilmesi için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bugünkü istişarelerimizin başta ilkelerimiz olmak üzere tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum" diye konuştu.
“BİR AN ÖNCE TÜM TOPRAKLARIMIZA ADİL BİR BARIŞI GETİRMEK İSTİYORUZ"
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, “Sayın Cumhurbaşkanı ve Türk halkına Ukrayna'nın egemenliği bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne olan desteğiniz için tüm insanlığımıza olan, Ukrayna çocuklarına olan desteğiniz için teşekkür ederim. Bu desteğinizi takdir ediyorum. Bugün her zamanki gibi çok verimli ve samimi Ukrayna-Türkiye müzakeresini gerçekleştirdik. Belli bir önceliğimiz var. Biz mümkün olduğunca bizim güvenliğimizi, gücümüzü güçlendirmeye çalışıyoruz. Çünkü bir an önce tüm topraklarımıza adil bir barışı getirmek istiyoruz.
Hem insanlarımız için hem de Karadeniz Bölgesi için. Sayın Cumhurbaşkanına özellikle vatandaşlarımızın Rus esaretinden kurtarılması konusunda teşekkür ettim. Türkiye'nin aracılığıyla, sayesinde ciddi insani sonuçlar elde ettik. Bundan sonraki çabaları bekliyoruz. Bugün ben Kırım Tatar özellikle Rusya tarafından baskı gören Kırım Tatarları başta olmak üzere ilgili liste ilettim. Bu insanlar işgal altında olan Ukrayna topraklarında bulunuyor. Rus hapishanelerinde bulunuyor. Çok sert insanlık dışı şartlarda bulunuyorlar. Onları serbest bırakmamız gerekiyor.
Gerek asker gerek sivil herkes serbest olmalı. Fark etmeksizin Ukraynalılar, Kırım Tatarları herkes. Kendi evinde barış içinde ilgili bir hayat hak ediyor. Bugün barış planımıza dikkat çektik. Ben özellikle liderler düzenindeki küresel zirve hazırlıklarıyla ilgili Sayın Cumhurbaşkanı'na bilgi verdim. Söz konusu zirve İsveç'te de düzenlenecek.
Türkiye'nin rolü barış zirvesinde de ve bu barış planının gerçekleştirilmesinde yer almalı. Açılış zirvesine gelince biz Rus tarafının temsilcilerini orada görmüyoruz. Çünkü herkesi bloke eden herkesi öldüren insanları orada nasıl görelim? Çünkü biz bir sonuç elde etmek istiyoruz. Acil bir barış elde etmek istiyoruz. Ve Ukrayna için acil bir barış. O yüzden öncelikle ilgili bir plan geliştirecekler. Sonrasındaysa Rus ya da temsilciler dahil edilebilir. Ama sadece acil bir barışa hazır olanları" şeklinde konuştu.
“MÜBAREK RAMAZAN AYI SIRASINDA BARIŞIN BİZE BİRAZ DAHA YAKIN OLMASINI DİLİYORUM"
Ukraynalı lider Zelenski, “Bugün ikili iş birliğimizi de epeyce zaman ayırdık. Gerek savunma sanayi gerek hükümet düzeyindeki ve şirketler düzeyindeki belli anlaşmalar konusunda mutabık kaldık. Ben savunma sanayi şirketleri bugün burada bir araya geldim. Bugün görüştüğümüz projeler konusunda ilerlemeye hazırız. Savunma sanayi şirketleriyle ve Türk iş dünyası temsilciliğiyle görüşmekten memnuniyet duydum. Eminim ki elde edeceğimiz sonuçlar epeyce güçlü olacak. Tabii ekonomik iş birliğimiz açısından tüm konulara da çözmeye hazırız.
Gerek yeniden imar ve aynı zamanda iki ülke arasındaki ikili anlaşmaların ilerletilmesi. Bugün bu arada bir anlaşma imzaladık. Aslında Ukrayna ve Türkiye açısından çok faydalı bir anlaşma. Çünkü bizim ticaretimizi kolaylaştıracak. Savunma bakanlığı düzeyinde de çok önemli belgeler imzalandı. Bugün ben gerçekten bizim korvet yapılışımızı gördüm. Bu sene aslında Ukrayna'ya hizmeti için hazır olacak. Bugün de ikinci kararname imzaladım. Bu da aktif bir şekilde inşa ediliyor. Biz ortak silah ve mühimmat üretimi için çalışıyoruz. Ukrayna'da şimdiden Türk temsilcileri var. Bu bizim stratejik yönümüz. Ve bu iki halkımız için de çok önemli bir yön. Bugün ve aynı zamanda da gıda güvenliğine de değindik.
Karadeniz bölgesi de çok önemli bu açıdan. Bizim koridorumuz hızlı bir şekilde çalışıyor. Çok fazla gemi de oradan geçti. Eminim biz daha fazla yapabiliriz. Şimdiden 30 milyon tondan fazla tahıl o koridordan geçti. Tekrar Ukrayna barış forumuna teşekkür etmek istiyorum ve şimdi mübarek Ramazan ayı arifesinde herkese bir sakinlik ve böyle mutluluk dilemek istiyorum. Bizim çok fazla yılımız yok. Saldırganlığın ne zaman biteceğini bekleyemeyiz. Çünkü her gün bu insanlarımızın kaybı, bu işgalciler tarafından Ukrayna çocukların öldürülmesi. O yüzden her türlü Ukrayna'ya destekleri için minnettarız. Mübarek Ramazan ayı sırasında barışın bize biraz daha yakın olmasını diliyorum" dedi.
“RUSYA'NIN DA TÜRKİYE'NİN DURUŞUNA BİZ İSTER İSTEMEZ SAYGI DUYACAĞINA İNANIYORUZ"
İki lider basın açıklamasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan Ukraynalı bir gazetecinin sorusu üzerine, “Burada Rus askerlerinin Ukrayna tarafından bulunması, o tarafta bulunurken böyle bir teminat, böyle bir garanti olur olmaz bütün bunların hepsi barışı bu denli savunan bir Türkiye olarak biz bu savımızda, bu tezimizde Rusya'nın da Türkiye'nin duruşuna saygı duyacağına inanıyoruz. Zaten bu olmadığı zaman böyle bir barışta temin edebilmek bunu sağlayabilmek mümkün olmayacaktır. Ama en azından dünya kamuoyunda, uluslararası kamuoyunda Türkiye olarak görevimizi yapmış, addedeceğiz" şeklinde cevap verdi.
“GIDA GÜVENLİĞİ, ESİR TAKASI SEYRİ SEFER GARANTİSİ KONULARINDA AYNI DÜŞÜNCEDEYİZ"
Erdoğan diğer bir gazetecinin sorusuna ise, “Tabii burada 3 başlık önemli. Bunlardan bir tanesi gıda güvenliği, bir diğeri esir takası, bir diğeri ise seyrüsefer garantisi. Tüm bunların dışında aslında Ramazan ayı sebebiyle bir sükunetin teminini sayın başkanın istemesi ve limanların güvenliğinin teminini istemesi bunlar büyük önem arz ediyor. Bunlarla beraber tabii biz de Türkiye'nin duruşu itibariyle sağlayabileceği bazı imkanlar olduğuna inanıyoruz ki ben Sayın Başkan'ın gıda güvenliği, esir takası seyri sefer garantisi konularında aynı düşüncedeyiz. Bunları sağlamamız lazım.
Bu konularda adım atmamız lazım ve bu konuda diyoruz ki biz Türkiye olarak gerek şahsım, gerek bakan arkadaşlarım, muhataplarıyla yaptıkları görüşmelerde buralarda olumlu bazı yaklaşımlar gördüğümüz için bu adımları atıyoruz. Ve bunlardan da netice alacağımızı ümit ediyoruz. Ümitsiz değiliz. Çünkü şu salon çok şeylere şahit oldu ve yine bu salonda kaldığımız yerden yola devam edeceğimizi zannederek bu yola çıktık. Sizler de medya olarak yazılı görsel bu konuda gerekli çalışmayı yaparsanız netice alacağımızı ben ümit ediyorum" ifadelerini kullandı.
“KARADENİZ'E KIYISI OLAN TÜM ÜLKELERDE ZATEN BU TAHIL KORİDORUNUN ÇALIŞMASINI İSTİYOR"
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Ukraynalı gazetecinin Seyrüseferlerin güvenliği için hangi ülkeler için görüştüğünü sorması üzerine “Bu savaşın bitmesi için sunulan her teklifler belli bir formüle dayanıyor. Tabi biz kendi toprağımızı savunuyoruz. Çünkü biz kendi evimizde bulunuyoruz. Ve biz kendi topraklarımızı savunuyoruz. Bizim dile getirdiğimiz öneriler artık pratik sonuçlara dayanmaya başlıyor. Maalesef uzun ve yorucu zor bir yol. Ama bugün dile getirdiğim açılış zirvesi, aslında o zirvede de sorduğunuz soruda görüşülecek.
Örnek gıda güvenliği, çünkü gıda güvenliği aslında seyrüsefer serbestliğiyle de bağlantılı. Çünkü bu Karadeniz'imiz ve Karadeniz'e kıyısı olan tüm ülkelerde zaten bu tahıl koridorunun çalışmasını istiyor. Çünkü bu tahıl koridoru aslında kendi ürünleriyle diğer ülkelerin ihtiyaçlarını karşılıyor. Ve aynı zamanda çiftçilerimizi sabit bir ekonomi sağlıyor ve bütçemizi de. O yüzden biz tüm limanlarımızın çalışmasını istiyoruz.
O yüzden siz ne olabilir diye sorduğunuz da ne olabilir sorusuna şöyle cevap vereceğim; böyle bir mesele bu zirve kapsamında çözülebilir diye söyleyebilirim ve bizim için daha da önemlisi, herkesin şunu da bilmesi gerekiyor, Odessa'da ki büyük limanların yanı sıra biz bu liman sayısını genişletmek istiyoruz. Örnek olarak Mıkolayiv'de bu sakinlik demeyelim çünkü bu savaş devam ediyor. Ama Mıkolayiv bölgesinin de şehrinin de ekonomik açıdan bir kalkınmaya ulaşmasını istiyoruz. O yüzden binlerce istihdam demek olacak" cevabını verdi.
“MAALESEF O KIRIM TATARLARI EVİNE DÖNMÜYOR. BU KONUDA ERDOĞAN'A İNANIYORUM, BENCE O BUNU YAPABİLİR"
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, bir gazetecinin sorusuna, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, hiçbir sır olmadan her zaman Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü tanıyordu ve dile getiriyordu. Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım başta olmak üzere Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve her zaman Kırım Tatarlarını savunuyor zaten. Bugünde bunu duydunuz. Hiçbir zaman fikrini değiştirmediği için kendisine minnettarım. Bu konuda adil bir davranış sergilediği için teşekkür ediyorum. Bundan sonrada böyle olmasını umuyorum. Kırım Tatarlarına gelince bu güne kadar hiç kimse onları geri getiremedi.
Bence onların aileleri için ve genel olarak Kırım Tatar halkı için bu büyük bir acı. Geniş kapsamlı bir savaş başlamadan önce Kırım Tatarlarının bir kısmını geri getirebildik ama sadece birkaç kişiyi. Maalesef ki çoğu şu an esarette. Maalesef onlar için böyle bir, hiçbir liderin kırım Tatarlarını geriye getirebileceğini düşünmüyorum. Ve üstelik ben bugün bir liste ilettim. Maalesef benim listem güncelleniyor.
Çünkü bu listede de daha fazla Kırım Tatarı ekleniyor. Maalesef o Kırım Tatarları evine dönmüyor. Bu konuda Erdoğan'a inanıyorum, bence o bunu yapabilir. En azından bunu deneyecek. Bunu bana söyledi. Tahıl koridoruna gelince, Ukrayna zor şartlarda olduğu zamanlarda ihracat Ukrayna için kritik öneme sahip olduğu zamanlarda tabi tahıl koridoru sayesinde ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çabaları sayesinde tahıl koridoru çalışmaya başladı. O dönem içinde Cumhurbaşkanına ayrıca teşekkürlerimi sunuyorum" şeklinde cevapladı.