Van Gölü'nde yaşayan ve her yıl 15 Nisan-15 Temmuz'da suyun akışının tersine yüzerek yumurtalarını tatlı sulara bırakan inci kefalinin göç yolculuğu devam ediyor.
Neslini sürdürebilmek için karşısına çıkan engelleri aşmaya çalışan binlerce balık, bu yıl kuraklıkla da mücadele ediyor.
Göle dökülen en büyük akarsulardan biri olan ve önceki yıllarda balık yoğunluğunun en fazla olduğu Muradiye ilçesindeki Bendimahi Çayı'nın debisi, kuraklık nedeniyle en düşük seviyeye geriledi.
Bendimahi Çayı'nın bir yıl arayla çekilen görüntüleri kuraklığın boyutlarını ortaya koydu.
"Yumurtadan çıkan balıklar geri dönemiyor"
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, her yıl gürül gürül akan Bendimahi Çayı'nın kuruma noktasına geldiğini söyledi.
Dünyanın her yerinde akarsuların önemli olduğunu ancak Van Gölü havzasında bu önemin daha da arttığını belirten Akkuş, "Van Gölü'ne dökülen akarsular endemik bir tür olan inci kefallerinin üreme habitatlarını oluşturuyor. İnci kefalinden 20 bini aşkın insan geçimini sağlıyor.
Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı sularında yaşamını sürdürüyor fakat üremek için akarsulara göç ediyor. Bulunduğumuz nokta Van Gölü'ne dökülen en büyük akarsu olan Bendimahi Çayı, fakat kupkuru. Akarsuya balıklar gelemiyor, yumurtadan çıkan yavru inci kefalleri Van Gölü'ne dönemiyor." diye konuştu.
Bölgede su yönetiminin iyi yapılması gerektiğini, çok fazla su istemeyen ürünlerin ekiminin yapılması gerektiğini ifade eden Akkuş, şunları kaydetti:
"Eski sulama yöntemlerinden vazgeçerek modern sulamaya geçmemiz lazım. Suyu iyi yönetemezsek ne inci kefallerinin geleceğinden bahsedebiliriz ne de tarımsal bir üretimden. Akarsuyun debisi bu mevsimde düştüğü zaman sıcaklık artıyor oksijen miktarı azalıyor ve toplu balık ölümleriyle karşılaşıyoruz. Başta inci kefali olmak üzere buradaki diğer türlerin yaşamlarını devam ettirmesi bu şartlar altında mümkün değil.
Göç iki aşamadan oluşuyor. Anaç dediğimiz büyük inci kefalleri üremek için geliyor ve geri dönüyor. Su sıcaklığına bağlı olarak yumurtadan çıkan yavruları göçü başlıyor. Bu çok hassas bir dönem. Yavruların Van Gölü'ne ulaşması için nehir bütünlüğünün tam olması gerekiyor fakat bazı noktalarda bu bütünlüğü tamamen kaybettik. Oluşan gölcüklerde toplanan yavru balıklar artan sıcaklık ve düşen oksijen nedeniyle zor şartlarla karşılaşıyor."
Yöre sakinlerinden Veysi Ceyhaner de ilk kez Bendimahi Çayı'ndaki suyun bu kadar azaldığına tanıklık ettiğini dile getirdi.
Bu nedenle her yıl ilgiyle takip ettikleri balık göçünü bu yıl izleyemediklerini anlatan Ceyhaner, "Binlerce kişi gelip burada balıkların fotoğrafını çekiyordu. Bu yıl göç olmadı. Burası bir turizm merkeziydi. Binlerce kişi geliyordu ama bu yıl suyun olmaması nedeniyle kimse gelmiyor." dedi.AA
