Asgari ücret zammı 7 milyon çalışanı doğrudan 85 milyon vatandaşı da dolaylı yoldan etkiliyor. Asgari ücret 2024 için maraton başladı. Yeni asgari ücret 25-29 Aralık tarihleri arasında netleşecek.
ASGARİ ÜCRET TEMMUZ ZAMMI İLE ÇiFTE REKOR KIRDI
7 milyon çalışanı doğrudan 85 milyon vatandaşı da dolaylı yoldan etkileyecek asgari ücret zammı için maraton başladı. Ocak 2023'te yüzde 54,7 artışla 8.506 TL'ye yükselen asgari ücret, Temmuz ara zammı ile beraber yüzde 34 zam alarak 11.402 TL'ye yükseldi. Asgari ücret dönemin kuruyla (1 dolar=23,82 TL) 482 dolarlık alım gücüne yükselerek bir rekor da döviz bazlı kırdı.
DEVLET DESTEĞİ ARTIYOR
Temmuz zammı sonrası asgari ücret üzerindeki gelir ve damga vergisi alınmamaya devam edildi. İşçi başına yapılan aylık asgari ücret desteği 2023 yılının ikinci yarısı için 400 liradan 500 liraya yükseldi. Rakamın yeni dönemde daha da artması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET 2024 İÇİN İLK RAKAMI TİSK VERECEK
Ocak 2024'te Asgari ücret, emekli ve memur zammı başta olmak üzere; engelli maaşları, dul-yetim aylıkları, evde bakım destekleri ile sosyal transfer harcamaları artırılacak.
İlk adım asgari ücret olacak. Asgari Tespit Komisyonu 2. toplantısı 18 Aralık 2023 Pazartesi günü gerçekleştirecek. Bu toplantıda verilerin masaya yatırılması bekleniyor. İlk rakam teklifi TİSK'ten gelecek.
ASGARİ ÜCRETE ZAM İÇİN 3 VERİ ÖNE ÇIKIYOR
Yeni asgari ücretin tespitinde başta Merkez Bankası'nın 2023 yılı ve 2024 yılı enflasyon tahminleri olmak üzere beklenen memur zam oranı öne çıkacak. Bu verilere ek olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın sosyal adalet mekanizması doğrultusunda kamuoyunda gerçekleştirdiği anket çalışmaları da yer alacak.
ASGARİ ÜCRET DÖVİZ BAZLI YENİ REKORUNU KIRACAK
Temmuz zammı ile dönemin kuruyla 482 dolar bandına yükselen asgari ücretin yeni rekorunu kırması bekleniyor. Merkez Bankası'nın 2023 yılı enflasyon tahmini yüzde 65, gelecek yıl için ki tahmini yüzde 36 olarak belirlendi. 5 aylık enflasyon rakamlarının yüzde 33,66 olarak kesinleşmesi TCMB'nin tahminlerine uyumlu bir şekilde gerçekleşti.
2024 yılı enflasyon tahmini yüzde 36 => Yeni asgari ücret 15.506 TL
6 aylık enflasyon tahmini yüzde 37,76 => Yeni asgari ücret 15.707 TL
Memur zam oranı beklentisi yüzde 49,46 => Yeni asgari ücret 17.041 TL
Bilindiği üzere asgari ücret işçi, işveren ve hükümetten oluşan komisyon üyeleri arasında uzlaşma usulü belirleniyor. Rakamlar burada müzakerelerin temelini oluşturuyor. Veriler gösteriyor ki yeni asgari ücret içi kabaca yüzde 40, 45 ve 50 zam formülü öne çıkacak.
ASGARİ ÜCRET 550 DOLAR SEVİYESİNE YÜKSELECEK
(1 dolar=29,03 TL) Cari kur ile hesaplandığında asgari ücrete yüzde 40 zam yapılması durumunda yeni asgari ücret yaklaşık 550 dolar düzeyine yükselecek ve döviz bazlı rekorunu kıracak.
Alt sınır olan yüzde 36 üzerinden hesap yapacak olursak asgari ücret net 15.506,72 TL'ye yani 534 dolar düzeyine çıkacak ve yine döviz bazlı rekorunu kırmış olacak.
Asgari ücret zammının açıklanmasına sayılı günler kala bir diğer yandan da ülke gündeminde ETY'lilerin başvuruları var.
EYT düzenlemesiyle emeklilik başvurusunda bulunanlardan yaklaşık 200 bin kişinin başvurusu reddedildi.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, konuya ilişkin soruları tek tek yanıtladı.
Erdursun, NTV yayınında, bu başvuruların neden reddedildiğini 12 başlıkta anlattı:
1- Kendi şirketinde sigortalı olanlar. Ortağı olduğu şirkette sigortalı olanlar. Kuralına uygun bir şekilde bir kişi, 2008'den önce bir işletmede çalışırken hisse almış ise sigortalı olarak devam edebilir. Ancak, şirketi kurduktan sonra kendi şirketinde sigortalı olan kişiler, o sigorta primlerini boşa ödediler. Hepsinin Bağ-Kur'a geçmesi gerekiyor. 01.12.2008'den sonra zaten kanunlar buna izin vermiyor. O yüzden SSK'dan emekli olacağını düşünürken Bağ-Kur'a geçenler, kadın ise 7 bin 200, erkek ise 9 bin güne tamamlaması gerekebilir.
2- Başkasının primleri sehven sizin primlerinize katılmışsa. Örneğin, hizmet dökümünde 5 bin 975 gün isteniyor. Siz de bunu tamamlamışsınız. Emeklilik için gittiniz müracaatta bulundunuz. Emekliliği beklerken, "Sizin gününüz eksik." cevabı alabilirsiniz. Başka birinin prim günleri sizin hizmetiniz içine dahil olduysa, bu tespit edildiğinde emekliliğiniz iptal edilir. Başvuru yaptırsanız da başvurunuz reddedilir.
3- Bağ-Kur primlerini ödemediği günlere borçlanma yapanlar var. Bir kişi, kendi adına açtığı iş yerinin ortağı olduysa, o dönemlerde de Bağ-Kur primlerini ödemediyse, yanlışlıkla doğum, askerlik borçlanması yapıp parasını ödese dahi o emeklilik yanlış bir emeklilik olur. Daha sonra SGK arayarak 'Bağ-Kur'lu olduğunuz dönemde primlerinizi ödememişsiniz, o sürelerde borçlanma yapmışsınız. Şimdi bu borçlanmaları ve emekliliğinizi iptal ediyoruz.' derler. Ya da emeklilik için başvurduğunuzda ve bu tespit edildiğinde başvurunuz reddedilir.
4- Birden fazla iş yerinde çalışanlar var. Bir ayda 30 gün, bir yılda 360 günden fazla olamaz. Yine sehven prim günlerini yanlış toplayıp müracaat ettiyseniz, birkaç işletmede çalışsanız dahi bir ayın üzerindeki günleriniz silinir. Bu nedenle emeklilik başvurunuz reddedilir. Emekli olduysanız da ileride tespit edildiğinde emekliliğiniz iptal edilir.
5- Çalışmadığı halde bir kişi, kendisini sigortalı gösterip eksik günlerini tamamlarsa ve bu sahte sigortalılık durumunu SGK fark ederse, kaç yıl olursa olsun, geriye doğru emekliliği iptal olur. Ödediği emekli aylıklarını ve sağlık harcamalarının parasını sigortalıdan talep eder.
6 - 18 yaş altında ilk sigorta başlangıcı, anne ya da babasının işletmesinde olan kişilerin sigorta başlangıçlarına göre EYT'li olup müracaat etseler de 18 yaş altı anne-babanın yanındaki sigortalılıklar iptal edilir ve başvuru reddedilir. Bu ileride tespit edilirse yine geriye doğru iptal olur ve sağlık harcamaları geri talep edilir.
7- Son 2 bin 520 gün çok önemli. Hangi statüden emekli olacağınız belirleniyor. Daha fazla statünüz Bağ-Kur'daysa Bağ-Kur'a geçmeniz gerekir. Bu nedenle SSK'nın primine göre emeklilik müraacatında bulunduysanız, SSK'dan daha az, Bağ-Kur'da daha fazla prim istenir.
Emeklilik müracaatınızı doğru yaptığınızı düşünseniz de SGK bunu tespit ettiğinde emeklilik başvurunuz reddedilir.
8- Yurt dışında bulunduğu sırada Türkiye'de çalışanlar, kendisini sigortalı gösterenler var. Bu kişilerin sigortalılığı iptal olur.
9- Yurt dışında yanlışlıkla isteğe bağlı prim ödeyenlerin isteğe bağlılıkları ve emeklilikleri iptal olur.
10- Askerde olduğu sürelerde sigortalı çalışanların sigortalılıkları iptal olur.
11- Bağ-Kur'a borcu varken emeklilik müracaatı yapanların da başvuruları reddedilir, ya da emekli olunduysa ve borç tespit edildiyse emekliliği iptal edilir.
12- 28 Şubat 2011 öncesi kendi şirketi ya da otağı olduğu şirket dışında bir şirkette çalışanların sigortalılıkları iptal olur.
